Hoe controleer je de aanwezigheid van UV-C-licht?

UV-C-licht wordt al vele jaren gebruikt voor desinfectie van oppervlakken, water en lucht. Onderzoek heeft aangetoond dat het met de juiste afstand, tijd en stralingswaarde zeer effectief kan zijn tegen de verspreiding van micro-organismen. De straling van UV-C licht is alleen niet met het blote oog waarneembaar. Hoe je kunt controleren of UV-C licht goed werkt, leggen we je uit in dit artikel.

UV-C Licht meten

Omdat UV-C licht niet detecteerbaar is, wordt er vaak kleur (bijvoorbeeld bij LED lampen) toegevoegd aan de UV-C straling zodat je kunt zien dat er een UV-C lamp aan is. Dit wordt deels gedaan om te voorkomen dat een gebruiker wordt blootgesteld aan het schadelijke UV-C licht. Naast LED lampen om te zien of een UV-C lamp aan is, kun je de aanwezigheid en effectiviteit van UV-C straling ook op andere manieren controleren, namelijk met lichtmeters.

Het is belangrijk dat het UV-C licht het volledige oppervlak van het te desinfecteren gebied bereikt. Het is ook erg belangrijk voor ziekenhuizen, zorginstellingen en laboratoria dat de juiste desinfectiewaarden worden bereikt om de veiligheid van hun personeel en patiënten te garanderen. Als een UV-C-desinfectiemiddel niet de juiste waarden bereikt, kunnen er grote problemen ontstaan. Zowel het bereik als de waarden van een UV-C-apparaat kunnen worden gemeten met lichtmeters. In dit artikel leggen we uit welke UV-C lichtmeters gebruikt kunnen worden om de aanwezigheid van UV-C straling in ontsmettingsapparaten te detecteren.

UV-C-licht meten met een radiometer

UV-C-licht kan niet met het blote oog worden waargenomen. Met speciale meters, zoals een radiometer, is het mogelijk om UV-C-licht te meten dat niet zichtbaar is. Radiometers zijn apparaten die warmtestraling, en dus UV-C-licht, meten. De belangrijkste onderdelen van de radiometer (Figuur 1) zijn de UV-C-sensor en het display. Een UV-C-sensor bestaat uit een ontvanger die de eigenschappen van UV-C waarneemt en vervolgens omzet in een numerieke waarde. Deze waarde wordt zichtbaar op het display. De numerieke waarde kan de UV-C bestralingssterkte of dosis zijn. Er zijn twee verschillende soorten eenheden die de UV-C-straling uitdrukken.

  • Straling, in watt per oppervlakte (W/m2): Er is sprake van UV-C-straling als het vermogen van de straling wordt gecontroleerd. Dit vermogen wordt vaak beschreven als bestraling en kan worden gebruikt om de UV-C-dosis te berekenen.
  • Dosis per oppervlak (Joule/m2): De UV-C-dosis is de totale hoeveelheid UV-C die binnen een bepaalde tijd door een oppervlak wordt geabsorbeerd. Hoe hoger de gemeten dosis, hoe effectiever de UV-C-straling en dus hoe actiever het desinfectieproces.

Het is belangrijk dat de juiste waarde wordt gemeten. De effectiviteit van UV-C-licht hangt af van de combinatie van blootstellingstijd, stralingsniveau en afstand. Deze combinatie zorgt ervoor dat de juiste logreductie wordt bereikt - dat wil zeggen, hoe grondig een ontsmettingsproces de concentratie van een verontreiniging vermindert. Om een reductie van verschillende bacteriën of virussen te bereiken, moet tijdens het ontsmettingsproces een bepaalde minimale dosis UV-C-licht worden toegediend. Lees meer hierover in Wat is logreductie en waarvoor wordt het gebruikt?.

De sensoren moeten in de buurt van de UV-C-lampen worden geplaatst voor een goede controle. Dit zorgt voor nauwkeurige meetresultaten.

Het is echter belangrijk dat de juiste instellingen in de radiometer worden ingevoerd. Een UV-C-bestralingsmeter die bedoeld is om UV-C te meten bij een golflengte van 254 nm (UV-C-licht) zal het licht van andere UV-C-bronnen zoals UV-C-LED, ver-UVC of gepulseerd-xenon UV-C niet goed kunnen detecteren. Bronnen zoals UV-C LED-verlichting hebben een golflengte die niet 254 nm is. Daarom is het essentieel dat de juiste apparatuur of instellingen worden gekozen.

‍HoeUV-C-licht meten met een dosisindicator (dosimeter)

UV-C-dosisindicatoren worden gebruikt om te controleren of de juiste UV-C-dosis kan worden bereikt. Dosisindicatoren (ook wel 'dosimeters' genoemd) zijn een soort stickers. Ze stellen je in staat om te zien of het UV-C licht bereikt waar je wilt dat het bereikt, en dus om te controleren of het hele product of oppervlak correct zal worden gedesinfecteerd. Als je je zorgen maakt of een bepaald gebied wel wordt bereikt, bijvoorbeeld door schaduwen (lees dit artikel)kunt u deze stickers gebruiken om te testen. Als de desinfectiecyclus wordt geactiveerd, wordt het materiaal op de dosisindicator blootgesteld aan UV-C-straling.

Afhankelijk van de hoeveelheid energie waaraan de indicator wordt blootgesteld, verandert de kleur van de sticker. De kleur van de sticker kan vervolgens worden geanalyseerd. Bijvoorbeeld, bij sommige merken betekent een gele sticker dat er geen UV-C licht is gemeten, terwijl een rode sticker betekent dat er wel UV-C licht is gemeten! Met andere woorden, de kleur van de sticker verandert als de sticker door UV-C is 'aangeraakt'. Dit is een gemakkelijke en snelle manier om te controleren of het UV-C licht alle gewenste plaatsen bereikt.

Een nadeel van dosismeters is dat de stickers van kleur kunnen veranderen door blootstelling aan andere lichtbronnen, bijvoorbeeld gewoon zonlicht, zelfs als ze niet rechtstreeks aan UV-C worden blootgesteld. UV-C-dosimeters moeten daarom op een donkere plaats bewaard worden als ze niet gebruikt worden.

De juiste UV-C-lichtmeter kiezen

Nu vraag je je misschien af welk type UV-C lichtmeter je moet kiezen. Een groot voordeel van radiometers is dat ze nauwkeurige kwalitatieve meetresultaten geven. Ze meten zowel de bestraling als de dosis. De meetresultaten kunnen vervolgens worden gebruikt in een grafiek voor onderzoeksdoeleinden. UV Smart raadt het gebruik van UV-C radiometers aan als je onderzoek wilt doen naar de kracht en effectiviteit van UV-C straling.

Dosimeters daarentegen kunnen worden gebruikt voor kwantitatieve metingen. Hiermee kun je alleen controleren of er daadwerkelijk een UV-C dosis is gemeten. Dit is erg handig als je bijvoorbeeld een UV-C-robot gebruikt om een gebied te desinfecteren, omdat je meteen kunt zien waar de robot wel en niet bij kan. Zelfs als er gaten in het te desinfecteren object zitten, kun je controleren of het UV-C licht deze gaten bereikt. Dosimeters zijn over het algemeen nauwkeurig en zeer gemakkelijk af te lezen. Daarom raadt UV Smart het gebruik van dosismeters aan als je de aanwezigheid van UV-C gemakkelijk en snel wilt detecteren.

Als je meer wilt weten over UV-C licht, lees dan zeker Hoe UV-C-licht veilig gebruiken'.